بررسی پیامدهای محیطی ناپایداری منابع آب در حوضۀ آبریز رودخانۀ زایندهرود
نویسندگان
چکیده مقاله:
حوضة آبریز زایندهرود در منطقة مرکزی ایران از مناطقی است که دارای مسئلة ناپایداری منابع آب است. در این پژوهشـ با روشهای تحلیل تغییرات کاربری ارضی، بررسی تغییرات بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی، و توزیع پرسشنامهـ پیامدهای محیطی ناپایداری منابع آب در حوضة زایندهرود بررسی شده است. بر این اساس، تغییرات کاربری زمین بین سالهای 1380 و 1392 و تحول چاهها و سفرة آب زیرزمینی بین سالهای 1385 و 1390 مطالعه شده است و، با توجه به شدت بیشتر خشکسالی در پاییندست، در سکونتگاههای روستایی محدودة پاییندست حوضه، پرسشنامه توزیع شده است. بر اساس فرمول کوکران، تعداد پرسشنامهها از تعداد 33153 خانوار روستایی 380 نفر برآورد شده که، در طی تحقیق و بر اساس محدودیتها و حذف پرسشنامههای نادرست، تعداد نمونهها به 323 مورد رسیده و در تعداد 25 روستا توزیع شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد ناپایداری منابع آب در حوضة آبریز زایندهرود آثار محیطی نامناسبی دارد و پایداری حوضه را با خطر جدی روبهرو کرده است. تغییرات Land use حوضه نشان از دستاندازی گستردة فعالیتهای انسانی در حوضه داشته و، از طرفی، با خشکی رودخانه، فشار بر سفرههای آب زیرزمینی تشدید شده است. میانگین شاخصهای پرسشنامة پیامدهای خشکسالی نیز عدد 22/4 بهدست آمده که نشان از وضعیت نامناسب شاخصهای زیستمحیطی در بخش پاییندست حوضه دارد.
منابع مشابه
بررسی رابطۀ گسترش سکونتگاههای انسانی و ناپایداری منابع آب کشاورزی در حوضۀ آبریز زایندهرود
حوضۀ آبریز زایندهرود در منطقۀ مرکزی ایران از مناطق دارای مسئلۀ ناپایداری منابع آب است. در دهۀ اخیر، منابع آبی حوضه کاهش یافته است؛ به طوری که بخشی از طول رودخانه در قسمت میانی و پاییندست جریان آب خشک شده یا بهصورت موقتی درآمده و تخصیص آب کشاورزی به اراضی زراعی این بخشها کاهش شدیدی یافته است. در این پژوهش، تغییرات کاربری زمین از طریق تحلیل تصاویر ماهوارهای لندست در دو دورۀ زمانی سالهای 20...
متن کاملتحلیل «منابع و مصارف» و «ناپایداری منابع آب» در حوضه آبریز زایندهرود
حوضه آبریز زایندهرود در منطقه مرکزی ایران از مناطق دارای مسئله ناپایداری منابعآب است. در این پژوهش منابع و مصارف آبهای سطحی و زیرزمینی حوضه زایندهرود در ارتباط با ناپایداری منابع آب در حوضه مورد مطالعه قرار میگیرد. روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با اتکا بر تحلیل دادههای منابع و مصارف آب میباشد. برای بررسی منابع، تغییرات حجم ذخیره سد زای...
متن کاملتأثیر محدودیت منابع آب بر تنشهای هیدروپلیتیک (نمونۀ موردی: حوضۀ آبریز مرکزی ایران با تأکید بر حوضۀ آبریز زایندهرود)
هیدروپلیتیک یکی از گرایشهای جغرافیای سیاسی است که به مطالعۀ نقش آب در رفتارهای سیاسی در مقیاسهای گوناگون میپردازد. ایران از جمله کشورهای است که بهدلیل قرارگرفتن در مناطق خشک و نیمهخشک جهان و پراکنش نامناسب زمانی و مکانی بارشها با کمبود آب روبهرو بوده است. در این میان، حوضۀ آبریز زایندهرود با داشتن بزرگترین رود حوضۀ آبریز مرکزی کشور، تأمینکنندۀ آب بخشی از استانهای اصفهان، چهارمحال بخ...
متن کاملپیشبینی جریان روزانه در حوضۀ آبریز رودخانۀ تلوار با مدلهای هوشمند
دبی رودخانهها بهدلیل تغییرات درخور توجه زمانی و مکانی در مطالعات هیدرولوژی و برنامهریزی مدیریت منابع آب اهمیت فراوانی دارد. در علوم مهندسی آب، سعی بر این است که با استفاده از سری زمانی دادههای ثبتشده، اقدام به برآورد جریان رودخانه شود. افزایش دقت پیشبینیهای یادشده میتواند در برنامهریزی دقیق تخصیص منابع آب مؤثر باشد. در این پژوهش از سه روش برنامهریزی بیان ژن، روش حداقل مربعات ماشین بر...
متن کاملارزیابی و مقایسۀ عملکرد سامانههای جهانی پیشبینی در پیشبینی همادی بارشهای سنگین؛ 8 بارش موردی در حوضۀ آبریز رودخانۀ کن
به منظور درنظرگرفتن عدم قطعیتهای موجود در مدلهای عددی، پیشبینیهای همادیکاربرد گستردهای یافته است. در مطالعة حاضر، عملکرد سامانههای پیشبینی جهانی در پیشبینی همادی بارشهای سنگین در حوضة کن ارزیابی شده است. برای مقایسة پیشبینیهای 8 بارش سنگین، از سه معیار دقت، اطمینانپذیری، و تیزی با دو آستانة مختلف بارش استفاده شده است. نتایج نشان داد که پیشبینیهای مرکز UKMO2 دارای کمترین دقت، اطم...
متن کاملتحلیل تغییرات منابع آب زیرزمینی در ارتباط با ناپایداری منابع آب حوضه زایندهرود
چکیده حوضه آبریز رودخانه زایندهرود یکی از حساسترین حوضههای آبریز کشور به لحاظ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. در دو دهه اخیر حوضه زایندهرود دچار تنش آبی شده، به طوری که حدود سه پنجم طول رودخانه در قسمتهای میانی و پاییندست با ناپایداری منابع آب مواجه شده و به طور موقتی در آمده است. با خشکی جریان آب رودخانه، تخصیص آب به بخش کشاورزی با مشکل مواجه شده، به طوری که در 10 سال اخیر تنها 5 بار ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 50 شماره 2
صفحات 391- 406
تاریخ انتشار 2018-06-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023